GİRİŞİM yatırımları son yıllarda tasarruf sahipleri için önemli bir alternatif oldu. Bu şirketler altın, döviz, hisse senedi, vadeli mevduat gibi klasik yatırım araçlarının yanında yatırım çekmede de getirilerde de göz doldurdu. Şüphesiz her yatırım aynı performansı göstermiyor ama özellikle 1 milyar dolarlık değerin üzerine çıkıp ‘unicorn’ unvanı alan şirketler, getirileriyle yatırımcılarını servet sahibi yaptı.
Örneğin İstanbul’da üç yıl önce kurulan ve kısa zamanda 2 milyar 750 milyon dolar değerlemeye ulaşan unicorn Dream Games geçtiğimiz günlerde Londra’da yeni bir ofis açtı. Şirketin bu sayede küresel operasyonlarını büyütmesi bekleniyor. Dream Games’in CEO’su ve kurucularından Soner Aydemir yaptığı açıklama dünyanın en büyük oyun şirketlerinden biri olmak istediklerini söyledi. ABD ve İngiltere’de en çok hasilat yapan üç mobil oyundan biri olan Royal Match’i geliştiren şirket, Londra’daki ofis ile birlikte yeni bir hedefe yelken açmış oldu.
Dream Games kurucularının gelecekle ilgili hayallerine inanan ve şirkete ilk aşamadan itibaren sermaye koyan yatırımcıların keyfine diyecek yoktur. Bilmeyenler için bu tür şirketlere hangi aşamalarda yatırım yapılıyor kısaca hatırlatayım.
Başlangıç sermayesi: Bir girişimcinin yeni bir iş kurmak için kullandığı paradır. Para çeşitli kaynaklardan gelebilir ve çalışanları işe almak, yer kiralamak, envanter satın almak veya bir işletmenin başlamasına yardımcı olan diğer işletme giderleri için kullanılabilir.
Tohum Öncesi
Aşama: Tohum turundan önce gerçekleşen ilk tur. Yatırım miktarı genellikle 500.000 dolara kadardır. Bu aşamada, yeni başlayanlar hâlâ araştırma veya geliştirmelerini yapar. Prototip de hazırlanabilir..
Tohum Aşaması: Bu tur melek yatırımcılar, kuluçka merkezleri ve girişim şirketleri tarafından güvence altına alınır.
Yatırım miktarı genellikle 2 milyon dolara kadar çıkar. Fonlar genellikle pazar araştırması için kullanılır. Girişimcilerin ürünlerini piyasaya sunacakları veya bu amaçla geliştirecekleri aşamadır.
A Serisi Yatırım: A serisi, risk sermayesi aşamasında gerçekleşen ilk finansman turu olarak kabul
edilir. Bu yatırım turu, risk sermayesi fonları tarafından güvence altına alınır. Bu turdaki yatırım miktarı 500 bin dolardan başlar.
B Serisi Yatırım: B serisi turu, girişimin genişleme aşamasındaki yatırımdır. Bu yatırım turu, risk
sermayesi fonları ve özel
sermaye fonları tarafından
güvence altına alınır.Bu turdaki yatırım miktarı 2 milyon dolardan başlar. Bu
aşamada, başlangıç, ölçeklendirmek ve bir sonraki seviyeye geçmek için finansmana ihtiyaç duyar.
C Serisi Yatırım: Genel olarak, bir C
serisi yatırım, yeni başlayanlar için son finansman turudur. Bu yatırım turu, risk sermayesi fonları, stratejik yatırımcılar, riskten korunma fonları ve özel sermaye fonları tarafından güvence altına alınır. Yatırım tutarı 10 milyon ile 30 milyon dolar arasındadır.
C serisinde firma genellikle yenilikler yapar ve yeni ürünlerle yatırımcıların karşısına çıkar ve yeni pazarları hedefler. Bu aşamada şirket, stratejik amaçlarla başka bir girişimi de satın alabilir.
NİHAİ HEDEF HALKA ARZ
Sonrasında yatırım yapılabilecek bir iki aşama daha var ancak bu turların sonu genellikle halka arzla son buluyor.
İyi de yatırım yapacak şirketi nasıl bulacağız diye sorabilirsiniz… Bunu sizin için yapan fonları araştırmanızı tavsiye ederim. Geçtiğimiz günlerde Gülman Group Yönetim Kurulu Başkanı ve CEO’su Polat Gülman ile girişim sermayesi ile ilgili görüştüm ve tavsiyelerini Hürriyet’te kaleme aldım. Gülman’ın girişim sermayesine yatırım yapmak isteyenlere en önemli tavsiyesini hatırlatmak isterim.
Gülman, “Her zaman fon yatırımlarını tercih edin. Üç ayda bir rapor geliyor. Bu raporda hangi şirket ne yapmış, ne olmuş, ne kadar para yatırmış, hangi şirket değerlendirilmiş öğreniyorsunuz. Hatta tavsiyem 100 liranız varsa bunu iki üç fona yayın. Bu size ciddi bir çeşitlilik sağlıyor, piyasadaki farklı oyuncularla tanışıyorsunuz” demişti.
57 ŞİRKETE BİRDEN YATIRIM
Fonların yanı sıra startup’lara erken aşamada yatırım yapan şirketler de yatırımcılar için aslında önemli bir alternatif oluşturuyor.
Geçtiğimiz hafta bir grup ekonomi gazeteci arkadaşımla beraber Escort Teknoloji Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim Özer ile bir araya geldik. Verdiği bilgi ve rakamlar ilginçti. Escort’un doğrudan ve dolaylı olarak yatırım yaparak portföyüne kattığı şirket sayısı 57’e ulaşmış.
Bu şirketler büyüdükçe Escort da nasibini almış 2020 yılını 33.2 milyon TL kâr ile kapatan şirket 2021’de bu rakamı üçe katlayıp 101.3 milyon TL’ye, 2022’de ise onu da dörde katlayıp 424.5 milyon TL’ye uzanmış. Özer bu yılki kâr beklentilerinin 650 milyon TL olduğunu söylüyor ancak geçen yıl 250 milyon TL beklediklerini belirtip, bu hedefi aşalarsa sürpriz olmayacağını da ekliyor. Girişim sermayesi şirketlerine yatırım yapmak isteyenler için fonların yanı sıra Escort gibi halka açık şirketler de önemli bir alternatif olabilir.
Özetle, girişim sermayesinde doğru tercihler ile iyi getiri elde etmek mümkün. İşin içine fon yönetim şirketleri, halka açık şirketler gibi profesyonelleri dahil etmekte fayda var. Seçenek çok, karar sizin….