2024 Eylül, Capital Dergisi

Sanayi üretiminde bu yıl mayıs ayında başlayan daralma, haziranda da hızlanarak devam etti. Yıllık bazda üretim yüzde 4,7 daraldı. Oysa beklenti yüzde 0,4’tü. Böylece üretimde son 16 ayın en büyük düşüşü gerçekleşti. Sadece üretim değil istihdam da azaldı. TÜİK verilerine göre haziranda işsizlik bir önceki aya göre yüzde 0,7 artarak yüzde 9,2’ye yükseldi. Her ne kadar enflasyonu düşürmek için yüksek faiz, değerli TL ve baskılanan kur politikası uygulayan yeni ekonomi yaklaşımının belli bir dönem olumsuz etkilerinin olmasını herkes bekliyorsa da bu tablo beklentilerin ötesine geçti. Çünkü tahminler 2024’ün son çeyreğinde ekonomide iyileşmenin başlayacağı yönündeydi. Temmuz itibarıyla yıllık enflasyonun baz etkisiyle görülen düşüşe rağmen hala yüzde 61,78 olması planlanan iyileşmenin yakın olmadığını gösterdi. Tablo böyle olunca neredeyse her sektör daralma riskiyle karşı karşıya. Sektör şirketleri de bu süreçte ayakta kalmak için fedakarlık yapmaya; kârdan, yatırımlardan ve istihdamdan zorunlu olarak vazgeçmeye devam ediyor. Gelişmelerden en olumsuz etkilenen iki sektörden biri olan tekstil ve inşaatta ise durum daha da ileri boyutta.

Gerçek şu ki ekonomi zor bir dönemden geçiyor. Enflasyonu düşürmek için uygulanan soğutma politikası şirketleri zorluyor. Yüksek faiz ortamında üretici ve tüketicinin finansmana ulaşamaması birçok sektörde küçülmeye neden oldu. Kârlılıktan ve yatırımlardan fedakarlık ederek ayakta kalmaya çalışan sektörler için şu ana kadar oluşan fatura da oldukça ağır. Bu yılın ilk 7 ayında 1.554 şirket konkordato ilan etti. Birçok sektörde ise istihdamda ve kapasitede kayıplar yaşanıyor.

Gülman Group Yönetim Kurulu Başkanı Polat Gülman, sektör şirketlerinin uzun zamandır büyüme, üretim ve kârlılıktan fedakarlık yaptığını açıklıyor. Mevduatı elde tutmanın daha kârlı olduğu bugün gayrimenkul sektörünün gözden çıkarıldığını düşünen Gülman, “Yapılacak projeler öteleniyor. Maliyetler de arttı. Kalifiye personel bulmak çok zor. Dolayısıyla sektör sadece finansal olarak değil kalite açısından da sıkıntıya giriyor” diyor.